เป็นส่วนหนึ่งของการร่ายรำที่งดงามของตัวละครประเภทพระ
จากบทพระราชนิพนธ์เบิกโรงดึกดำบรรพ์ เรื่อง พระคเณศร์เสียงา
ในสมัยรัชกาลที่ ๖ มีเนื้อเรื่องย่อว่า
ปรศุรามเจ้าแห่งพราหมณ์ทะนงตัวว่าเป็นที่โปรดปรานของพระอิศวร
คิดจะเฝ้าในโอกาสที่ไม่สมควร พระคเณศร์ได้ห้ามปราม จนเกิดการวิวาท
ปรศุรามขว้างขวานโดนงาซ้ายพระคเณศร์หักสะบั้น พระอุมากริ้วปรศุราม
จึงสาปให้หมดกำลังล้มกลิ้งดั่งท่อนไม้
พระนารายณ์ทรงเล็งเห็นและเกรงว่าคณะพราหมณ์จะขาดผู้ปกป้อง
อีกทั้งทรงทราบว่าพระอุมาเมตตาต่อเด็ก จึงแปลงกายเป็นพราหมณ์น้อย
ซึ่งเป็นปฐมเหตุให้เกิดการการรำฉุยฉายพราหมณ์ขึ้น
เนื้อเรื่องต่อไปพระอุมาประทานพรให้พราหมณ์
และสามารถแก้ไขคำสาปให้กลับกลายเป็นดีในที่สุด
ลีลาท่ารำเชื่อกันว่าเป็นผลงานของพระยานัฏกานุรักษ์
ต่อมากรมศิลปากรได้ปรับปรุงท่าร่ายรำ ให้เป็นลีลาท่ารำของตัวพระ
ที่มีลักษณะของความเป็นหนุ่มน้อยที่มีความงดงาม และท่ามีนวยนาดกรีดกราย
โอกาสที่ใช้แสดง ใช้เป็นการรำเบิกโรงและการแสดงในงานเบ็ดเตล็ดทั่วไป
ดนตรีประกอบการแสดง ใช้วงปี่พาทย์บรรเลง โดยมีบทร้องดังนี้
ฉุยฉายเอย
สะเอวแสนอ่อนอรชรช่วงกาย
สองเนตรคมขำแสงดำมันขลับ
น่ารักเอย
เหมือนแรกจะรุ่น
เจ้ายิ้มเจ้าแย้ม
จ่อจิตติดตา
ช่างงามขำช่างรำโยกย้าย
วิจิตรยิ่งลายที่คนประดิษฐ์
ชม้อยเนตรจับช่างสวยสุดพิศ
น่ารักดรุณ
จะรู้เดียงสา
แก้มเหมือนมาลา
เสียจริงเจ้าเอย
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น